Εξοικονομώ – Αυτονομώ 2021: Τα νέα κριτήρια επιδοτήσεων – Σε εξέλιξη το πρόγραμμα και για πολυκατοικίες.
Η πλέον καθαρή μορφή ενέργειας είναι η… μη χρήση ενέργειας. Στη βάση της λογικής αυτής, η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης αποτελεί βασική συνιστώσα της στρατηγικής της κυβέρνησης για την επίτευξη των εθνικών ενεργειακών και περιβαλλοντικών στόχων. Συμβάλλει, επίσης, ουσιαστικά στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, την ενίσχυση της κοινωνικής πρόνοιας, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την καταπολέμηση της ανεργίας.
Με την αναθεώρηση του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) που αναμένεται ως το καλοκαίρι «ξεκλειδώνει» η διαδικασία προκήρυξης του νέου προγράμματος «Εξοικονόμηση κατΆ Οίκον», το οποίο θα ενισχύει νοικοκυριά για την εφαρμογή λύσεων εξοικονόμησης ενέργειας, όπως εκσυγχρονισμό των συστημάτων θέρμανσης, τοποθέτηση θερμομόνωσης, αντικατάσταση κουφωμάτων κ.α.
Το νέο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στα σπίτια, θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ, και είναι συνολικού ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ. Το νέο πρόγραμμα σύμφωνα με τα αρμόδια στελέχη του ΥΠΕΝ θα είναι λιγότερο γραφειοκρατικό, σχεδιάζεται με τρόπο ώστε όλα τα δικαιολογητικά (που θα είναι λιγότερα) να υποβάλλονται ηλεκτρονικά, ενώ το ύψος των ενισχύσεων (δάνεια και επιδοτήσεις) θα εξαρτάται από το εισόδημα του νοικοκυριού και τον προϋπολογισμό των εργασιών που θέλει να εκτελέσει.
Οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων θα καθορίζονται με περισσότερη λεπτομέρεια ώστε να επιτυγχάνεται ο πιο αποδοτικός συνδυασμός κόστους παρεμβάσεων και εξοικονόμησης ενέργειας. Οι ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης εφαρμόζονται υποχρεωτικά στα νέα κτίρια και στα υφιστάμενα εφόσον ανακαινίζονται ριζικά. Για τον καθορισμό των νέων ελάχιστων απαιτήσεων εκπονούνται μελέτες στις οποίες εξετάζονται διάφορα σενάρια μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. θερμομόνωση, αντικατάσταση λέβητα, κουφωμάτων κλπ), προκειμένου να προκύψει ο βέλτιστος συνδυασμός κόστους – ενεργειακής απόδοσης. Για την ανάλυση των σεναρίων έχουν καθοριστεί τυπικά κτίρια, όπου εκτός από την παράμετρο της κλιματικής ζώνης στην οποία βρίσκεται το κτίριο (ο ισχύων κανονισμός προβλέπει ήδη τέσσερις κλιματικές ζώνες), λαμβάνεται υπόψη και η χρήση του κτιρίου (κατοικία, πολυκατοικία, γραφείο), αλλά και το έτος κατασκευής (με διαστήματα έως το 1955, 1955-1980, 1980-2000, 2000-2010 και νεώτερα του 2010). Έτσι για κάθε κατηγορία κτιρίου π.χ. για τις κατοικίες προκύπτουν υποκατηγορίες τυπικών κτιρίων (ανά κλιματική ζώνη και έτος κατασκευής) και αντίστοιχα για κάθε μία από τις υποκατηγορίες αυτές εξετάζονται διαφορετικά σενάρια εργασιών εξοικονόμησης ενέργειας.
Η Ελλάδα στηρίζει το στόχο της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση το 2030, με μείωση τουλάχιστον 27% στη χρήση πρωτογενούς ενέργειας σε σύγκριση με τα προβλεπόμενα επίπεδα, μέσω υιοθέτησης μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Ο στόχος αφορά στην υιοθέτηση των απαραίτητων ενεργειακών πολιτικών που θα ενθαρρύνουν την ανάπτυξη και, παράλληλα, θα ανταποκρίνονται, ως προτεραιότητα, στην πρόκληση της μείωσης των υψηλών τιμών και του κόστους της ενέργειας. Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνεται και η εφαρμογή του Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης.
Ο κτηριακός τομέας έχει υψηλό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας λόγω του ότι η πλειοψηφία του κτηριακού αποθέματος έχει κατασκευαστεί πριν από το 1980. Mε τη θέσπιση του απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου και σε συνδυασμό με προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας για κτήρια κατοικιών και τοπικών αρχών, δημόσια κτήρια, σχολεία κ.λπ., σκιαγραφείται μια εντατική πολιτική για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και τη σταδιακή μετάβαση σε ένα πιο αποδοτικό και φιλικότερο προς το περιβάλλον εθνικό σύστημα ενέργειας.
Οι επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης χαρακτηρίζονται από την ικανότητά τους να αποφέρουν άμεσα ενεργειακά και άλλα οφέλη σε ιδιοκτήτες και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, καθώς και σημαντικά δημόσια οφέλη όσον αφορά στην αύξηση της απασχόλησης, στην ανακούφιση της ενεργειακής φτώχειας, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στην αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας, στη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές ενέργειας, καθώς και βελτιώσεις στη δημοσιονομική ισορροπία της χώρας. Συμβάλλουν, δε, ουσιαστικά στη μείωση των τιμών της ενέργειας και την υποστήριξη των καταναλωτών που αντιμετωπίζουν υψηλές ενεργειακές δαπάνες. Κυρίως, όμως, συνεισφέρουν σημαντικά στη διεθνή μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
ΚΡΗΤΗΡΙΑ
Με κλιματικά και εισοδηματικά κριτήρια και με μοντέλο ανάλογο με αυτό που χρησιμοποιείται για το επίδομα θέρμανσης θα αξιολογούνται οι αιτήσεις των νοικοκυριών για ένταξη στο νέο πρόγραμμα “Εξοικονομώ κατ’ οίκον“ που αναμένεται να προκηρυχθεί έως το τέλος του καλοκαιριού.
Στόχος είναι να εντάσσονται κατά προτεραιότητα τα φτωχότερα νοικοκυριά και όσα βρίσκονται σε περιοχές που επικρατούν ακραίες κλιματολογικές συνθήκες.
Παράλληλα επανεξετάζονται τα ποσοστά επιδότησης των επενδύσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων αλλά και η λίστα των επιλέξιμων παρεμβάσεων που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα, ενώ μελετώνται μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Οι πηγές του ΥΠΕΝ προσδιόρισαν επτά τομείς δράσης που θα αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα, οι οποίοι είναι:
- Μείωση του ενεργειακού κόστους για επιχειρήσεις στον τομέα της μεταποίησης, του τουρισμού, της εστίασης κ.α., στις οποίες το κόστος της ενέργειας αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 20 % του συνολικού κόστους παραγωγής. Το βασικό εργαλείο θα είναι η παροχή κινήτρων για σύναψη διμερών συμβολαίων μεταξύ παραγωγών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και επιχειρήσεων.
Στον ίδιο μηχανισμό θα στηριχθεί και η πολιτική για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και στήριξη των ευάλωτων οικιακών καταναλωτών.
- Αναβάθμιση των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου να εξασφαλιστεί η δυνατότητα απορρόφησης μεγαλύτερων ποσοτήτων “πράσινης” ενέργειας.
- Επιτάχυνση των διαδικασιών για εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης ενέργειας προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερότητα του συστήματος.
- Συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος για την οριστικοποίηση των κριτηρίων υπαγωγής στο νέο πρόγραμμα “Eξοικονομώ” που θα περιλαμβάνουν το βαθμό βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου, τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην κάθε περιοχή, εισοδηματικά κριτήρια κ.α. Σε ό,τι αφορά τις κλιματολογικές συνθήκες θα αξιοποιηθεί η προεργασία που έχει γίνει από την Εθνική.
- Μετεωρολογική Υπηρεσία για τον καθορισμό του επιδόματος θέρμανσης, που ήδη χρησιμοποιείται από το υπουργείο Οικονομικών. Επίσης, ενσωμάτωση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση.
- Ολοκλήρωση των υποδομών για την διασφάλιση επάρκειας και ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο, που θα είναι το μεταβατικό καύσιμο μέχρι την πλήρη επικράτηση των ΑΠΕ.
- Συνέχιση της στρατηγικής για την ανάπτυξη της γεωπολιτικής θέσης της χώρας στην ανατολική Μεσόγειο (π.χ. φόρουμ φυσικού αερίου ανατολικής Μεσογείου, ενεργειακές διασυνδέσεις με τις χώρες των Βαλκανίων και την Ιταλία).
Το πρόγραμμα για τις πολυκατοικίες
Το «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» βρίσκεται σε εξέλιξη και για τις πολυκατοικίες.
Αφορά αίτηση που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας και περιλαμβάνει μόνον παρεμβάσεις των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, δηλαδή δεν συμπεριλαμβάνει παρεμβάσεις στα διαμερίσματα.
Για να υποβληθεί αίτηση πολυκατοικίας τύπου Β θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα:
Να έχει εκδοθεί αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) «διαχείρισης πολυκατοικίας» για τους κοινόχρηστους χώρους και να έχει ανοιχθεί τραπεζικός λογαριασμός με αριθμό (IBAN) συνδεδεμένο με τον άνωθεν ΑΦΜ.
Μετά από απόφαση γενικής συνέλευσης, υποβάλλεται σχετική αίτηση από τον εκπρόσωπο του συνόλου των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων με στοιχεία σχετικά με την ικανοποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του τμήματος του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, για το οποίο υπολογίζεται η επιχορήγηση.
Υποβάλλεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά στο τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, συνοδευόμενο από έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων.
